Nieuws
FLCP supermarkt-scan
Het FLCP doet een oproep aan supermarkten om aan de verpakkingencirculariteit van hun eigen merk artikelen te werken i.c.m. hun ‘eigen merk’ leveranciers.
Vorig jaar hebben de Wageningen Universiteit en daarna Stichting Natuur en Milieu onderzoeken gedaan naar de recyclebaarheid van verpakkingen van producten in de Nederlandse supermarkten. Zo’n 70% van de verpakkingen in supermarkten blijken niet goed recyclebaar. Dit wordt bevestigd in de voortgangsrapportage 2020 van het CBL zelf, de brancheorganisatie van supermarkten. In deze Brancheplan Rapportage staat vermeld dat 32% van plastic primaire verpakkingen goed recyclebaar is en 68% slecht of niet recyclebaar is.
Het FieldLab Circular Packaging heeft zelf een veldonderzoek uitgevoerd naar de verpakkingen in verschillende supermarkten mede ingegeven door het vermoeden dat grofweg 30% van die 70% van de verpakkingen met relatief eenvoudige ingrepen meer circulair kunnen worden gemaakt. Vandaar de oproep aan supermarkten om de circulariteit van verpakkingen van hun huismerk artikelen te verbeteren in samenwerking met hun leveranciers.
In de beknopte supermarkt-scan van het FLCP is niet alleen naar de ‘RecycleCheck’ van het KIDV gekeken maar ook verder. In samenwerking met de grootste sorteerfabrieken van Nederlands verpakkingsafval is in 2021 een onderzoek gedaan naar de kenmerken van verpakkingen die relatief vaak verkeerd gesorteerd worden en daarom niet gerecycled worden. Met deze informatie kan gerichter naar de supermarktverpakkingen gekeken worden.
Op het gebied van vormvaste, harde kunststof verpakkingen worden stappen in de goede richting gemaakt. Er wordt meer recyclaat ingezet en er worden biobased materialen gebruikt. Om te zorgen dat er mee recyclaat beschikbaar komt wordt er ook meer gekeken hoe een verpakking beter recyclebaar gemaakt kan worden. Bijvoorbeeld door de afmetingen en de gebruikte materialen van etiketten beter af te stemmen op de samenstelling van de harde kunststof hoofdcomponent (bijv. de fles of bak). Het is interessant om te zien dat er vaak goed bedoelde stappen worden gezet, maar dat daarbij niet altijd in ketens gedacht wordt. Bijvoorbeeld een biobased verpakking met etiket dat zo groot is dat de verpakking daardoor na gebruik niet meer gesorteerd en ook niet gerecycled kan worden. Of een verpakking die van gerecycled materiaal wordt gemaakt, maar daarna niet meer gerecycled kan worden. Het aantal cirkels in de circulaire economie is dan beperkt, nl. één. Er wordt dan voldaan één of twee van de R-en van de duurzaamheidsladder, terwijl de derde R onder handbereik ligt. Bijvoorbeeld ‘tick in the box’ voor ‘resource’ (materiaal) en ‘reduce’ (minder), maar toch niet ‘recycle’. Het FLCP vermoedt dat dit komt door onbekendheid met het systeem van sorteren en recyclen, en soms ook doordat niet voldoende kennis beschikbaar is of niet de juiste materialen beschikbaar zijn. Er wordt in algemene termen gedacht, terwijl de duivel toch in de details zit. Of worden er keuzes gemaakt op basis niet volledige of inmiddels achterhaalde informatie. Enkele inhoudelijke thema’s:
Lijmen krijgen steeds meer aandacht. Niet alleen omdat afwasbare etiketten meestal beter zijn voor de recycling van de verpakking. Maar ook omdat de inkten en lijmen van en op etiketten effecten hebben die nog niet goed worden begrepen. Maar lijmen en inkten hebben ook effecten hebben die de toepassing in nieuwe gerecycled materialen beperken of het proces bij recyclers veel complexer maken.
Ook op het gebied van kunststof folies is meer verbetering mogelijk door de toepassing van goed samengestelde mono materialen. Hierdoor kunnen toepassingen gerealiseerd worden die tot voor kort voor onmogelijk werden gehouden.
Opvallend genoeg staan er nog steeds niet recyclebare zuivel en yoghurtdrinkverpakkingen in de schappen die door de combinatie van materialen of door de manier waarop ze zijn gecombineerd niet sorteerbaar en recyclebaar zijn. Een polystyreen ‘sleeve’ om een PET-fles of een PP-beker maakt zowel het PET als het PP niet recyclebaar. Ook donkere inkleuring van materialen die op het eerste gezicht mooi wit zijn maakt deze materialen minder geschikt voor recycling.
Papier en karton worden vaak gezien als duurzame en goed recyclebare materialen, maar door deze te combineren met kunststoffen om gewenste eigenschappen toe te voegen worden het materialen waarvan niet duidelijk is waar ze moeten worden afgedankt: oud papier, drankkarton, restafval. Deze ‘hybride’ verpakkingen zijn daarom dan ook vaak niet recyclebaar of de opbrengst van recyclebaar materiaal is minimaal.